DONATE NOW - UPI
अयोध्या-काण्ड > जाबलिका नास्तिकों के मत से श्री राम को समझाना
A Brahmana named Jabali tries to persuade Rama to accept the kingdom by advocating
the theory of Nastikas (non-believers), saying that he need not get attached to his father's words
and remain in the troublesome forest. Jabali requests Rama to enjoy the royal luxuries, by
accepting the crown.
आश्वासयन्तम् भरतम् जाबालिर् ब्राह्मण उत्तमः |
उवाच रामम् धर्मज्नम् धर्म अपेतम् इदम् वचः || २-१०८-१
उवाच रामम् धर्मज्नम् धर्म अपेतम् इदम् वचः || २-१०८-१
A brahmana called Jabali spoke the following unrighteous words to Rama, who knew
righteousness and who was assuaging Bharata as aforesaid
साधु राघव मा भूत् ते बुद्धिर् एवम् निरर्थका |
प्राकृतस्य नरस्य इव आर्य बुद्धेः तपस्विनः || २-१०८-२
प्राकृतस्य नरस्य इव आर्य बुद्धेः तपस्विनः || २-१०८-२
"Enough, O Rama! Let not your wisdom be rendered void like a common man, you who are
distinguished for your intelligence and virtue."
कः कस्य पुरुषो बन्धुः किम् आप्यम् कस्य केनचित् |
यद् एको जायते जन्तुर् एक एव विनश्यति || २-१०८-३
यद् एको जायते जन्तुर् एक एव विनश्यति || २-१०८-३
"Who is related to whom? What is there to be obtained by anything and by whom? Every
creature is born alone and dies alone."
तस्मान् माता पिता च इति राम सज्जेत यो नरः |
उन्मत्त इव स ज्नेयो न अस्ति काचिद्द् हि कस्यचित् || २-१०८-४
उन्मत्त इव स ज्नेयो न अस्ति काचिद्द् हि कस्यचित् || २-१०८-४
"O, Rama! He who clings to another, saying, 'This is my father, this is my mother,
he should be known as one who has lost his wits. There is none who belongs to another."
यथा ग्राम अन्तरम् गग्च्छन् नरः कश्चिद् क्वचिद् वसेत् |
उत्सृज्य च तम् आवासम् प्रतिष्ठेत अपरे अहनि || २-१०८-५
एवम् एव मनुष्याणाम् पिता माता गृहम् वसु |
आवास मात्रम् काकुत्स्थ सज्जन्ते न अत्र सज्जनाः || २-१०८-६
उत्सृज्य च तम् आवासम् प्रतिष्ठेत अपरे अहनि || २-१०८-५
एवम् एव मनुष्याणाम् पिता माता गृहम् वसु |
आवास मात्रम् काकुत्स्थ सज्जन्ते न अत्र सज्जनाः || २-१०८-६
"O, Rama! As one who passes the a strange village spends the night the and the next
day leaves that place and continues his journey, so are mother, father, home and possessions to a
man; they are but a resting place. The wise do not become attached to them".
पित्र्यम् राज्यम् समुत्सृज्य स न अर्हति नर उत्तम |
आस्थातुम् कापथम् दुह्खम् विषमम् बहु कण्टकम् || २-१०८-७
आस्थातुम् कापथम् दुह्खम् विषमम् बहु कण्टकम् || २-१०८-७
"O, chief of men! You as such should not abandon your father's kingdom in order to
dwell in a lonely forest, that is excruciating hard to traverse and full of thorny thickets."
समृद्धायाम् अयोध्यायाम् आत्मानम् अभिषेचय |
एक वेणी धरा हि त्वाम् नगरी सम्प्रतीक्षते || २-१०८-८
एक वेणी धरा हि त्वाम् नगरी सम्प्रतीक्षते || २-१०८-८
"Get yourself crowned in the prosperous kingdom of Ayodhya. That city is waiting for
you, with your locks duly unfound."
राज भोगान् अनुभवन् महा अर्हान् पार्थिव आत्मज |
विहर त्वम् अयोध्यायाम् यथा शक्रः त्रिविष्टपे || २-१०८-९
विहर त्वम् अयोध्यायाम् यथा शक्रः त्रिविष्टपे || २-१०८-९
"O, prince! Enjoy the royal luxuries worthy of you. Move around in Ayodhya as Indra
the Lord of celestials does in heaven!"
न ते कश्चिद् दशरतहः त्वम् च तस्य न कश्चन |
अन्यो राजा त्वम् अन्यः च तस्मात् कुरु यद् उच्यते || २-१०८-१०
अन्यो राजा त्वम् अन्यः च तस्मात् कुरु यद् उच्यते || २-१०८-१०
"Dasaratha is none to you nor you in anyway to him. That king is another and your
are another. Hence, do what is told by me?"
बीजमात्रम् पिता जन्तोः शुक्लं रुधिरमेव च |
संयुक्तमृतुमन्मात्रा पुरुषस्येह जन्म तत् || २-१०८-११
संयुक्तमृतुमन्मात्रा पुरुषस्येह जन्म तत् || २-१०८-११
"The father is only the seed of a being. The sperm and the ovum blend at the right
time in the mother's womb, so that a human being is born in this world."
गतः स नृपतिः तत्र गन्तव्यम् यत्र तेन वै |
प्रवृत्तिर् एषा मर्त्यानाम् त्वम् तु मिथ्या विहन्यसे || २-१०८-१२
प्रवृत्तिर् एषा मर्त्यानाम् त्वम् तु मिथ्या विहन्यसे || २-१०८-१२
"The king has gone, where he had to go. This is the fate of all being unnecessarily,
you are still frustrated over the matter."
अर्थ धर्म परा ये ये तामः तान् शोचामि न इतरान् |
ते हि दुह्खम् इह प्राप्य विनाशम् प्रेत्य भेजिरे || २-१०८-१३
ते हि दुह्खम् इह प्राप्य विनाशम् प्रेत्य भेजिरे || २-१०८-१३
"I pity all those whosoever, devoted to wealth and religious merit, not other (who
are devoted to sense-enjoyment), for, they, having undergone suffering in this life, have met with
extermination after death."
अष्टका पितृ दैवत्यम् इत्य् अयम् प्रसृतो जनः |
अन्नस्य उपद्रवम् पश्य मृतो हि किम् अशिष्यति || २-१०८-१४
अन्नस्य उपद्रवम् पश्य मृतो हि किम् अशिष्यति || २-१०८-१४
"These people say, 'The eighth day should be given up to sacrifices for the spirits
of our ancestors.' See the waste of food. What will a dead man eat?"
यदि भुक्तम् इह अन्येन देहम् अन्यस्य गग्च्छति |
दद्यात् प्रवसतः श्राद्धम् न तत् पथ्य् अशनम् भवेत् || २-१०८-१५
दद्यात् प्रवसतः श्राद्धम् न तत् पथ्य् अशनम् भवेत् || २-१०८-१५
"If food eaten by one here, reaches another's body, then let a sacrifice be offered
for those who are setting out on a distant journey. Will it not become a food on their path?"
दान सम्वनना ह्य् एते ग्रन्था मेधाविभिः कृताः |
यजस्व देहि दीक्षस्व तपः तप्यस्व सम्त्यज || २-१०८-१६
यजस्व देहि दीक्षस्व तपः तप्यस्व सम्त्यज || २-१०८-१६
"Perform sacrifices, distribute gifts, consecrate yourselves, practise ansterity and
renunciation' - These writings are composed by learned men for the sake of inducing others to
give."
स न अस्ति परम् इत्य् एव कुरु बुद्धिम् महा मते |
प्रत्यक्षम् यत् तद् आतिष्ठ परोक्षम् पृष्ठतः कुरु || २-१०८-१७
प्रत्यक्षम् यत् तद् आतिष्ठ परोक्षम् पृष्ठतः कुरु || २-१०८-१७
"O, the highly wise! Arrive at a conclusion, therefore, that there is nothing beyond
this Universe. Give precedence to that which meets the eye and turn your back on what is beyond our
knowledge."
सताम् बुद्धिम् पुरः कृत्य सर्व लोक निदर्शिनीम् |
राज्यम् त्वम् प्रतिगृह्णीष्व भरतेन प्रसादितः || २-१०८-१८
राज्यम् त्वम् प्रतिगृह्णीष्व भरतेन प्रसादितः || २-१०८-१८
"Honour the judgment of the wise and regarding that which is approved by all, accept
the kingdom as propitiated by Bharata."
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे आदिकाव्ये अयोध्याकाण्डे अष्टोत्तरशततमः सर्गः